Definitie overheidsgezag

In punt 17 van de Mededeling staatssteun wordt het volgende gezegd over uitoefening van overheidsgezag:

“Artikel 107, lid 1, van het Verdrag is niet van toepassing op het handelen van de Staat wanneer het om „uitoefening van overheidsgezag” gaat of wanneer organen die onder de Staat vallen, handelen „in hun hoedanigheid van overheid”. Een entiteit kan worden geacht bij haar handelen overheidsgezag uit te oefenen wanneer de betrokken activiteit tot de kerntaken van de Staat behoort of die wegens haar aard, doel en de regels waaraan zij is onderworpen, met die taken verband houdt. Algemeen gesproken, en tenzij de betrokken lidstaat besloten heeft marktmechanismen te introduceren, vormen activiteiten die intrinsiek tot de overheidsprerogatieven behoren en die de Staat op zich neemt, geen economische activiteiten. Voorbeelden van dit soort activiteiten zijn:

a) het leger of de politie;
b) de luchtverkeersveiligheid en luchtverkeersleiding;
c) de maritieme veiligheid en verkeersafwikkeling;
d) milieu-inspectiediensten;
e) de organisatie, financiering en handhaving van gevangenisstraffen;
f) de ontwikkeling en revitalisering van gronden in handen van de overheid, en
g) het op grond van een aan ondernemingen bij wet opgelegde meldingsplicht verzamelen van door de overheid te gebruiken gegevens.”


Niet alleen deze activiteiten zelf, maar ook activiteiten of infrastructuur die hier rechtstreeks verband mee houden vallen onder het begrip ‘uitoefening van overheidsgezag’. Zo zullen bij een luchthaven of haven alle activiteiten die gerelateerd zijn aan douane activiteiten of terrorismebestrijding onder het begrip ‘overheidsgezag’ vallen. De financiering van dergelijke overheidsprerogatieven wordt niet als staatssteun in de zin van art. 107 lid 1 VWEU beschouwd. In het geval dat de betreffende economische activiteit kan worden ‘losgekoppeld’ van de uitoefening van overheidsgezag moet die entiteit (voor die betreffende activiteit) als onderneming worden aangemerkt.